Tutuklama Nedir? Tutuklamanın Şartları Nelerdir? Tutukluluk Süreleri Nelerdir? Nasıl Tahliye Olunur?
Adana Avukat, Adana Ceza Hukuku, Ceza Muhakemesi Kanunu, Tutuklama, Tahliye, Tutukluluğa İtiraz, Dilekçe Örneği, Tutukluluk Süreleri, Cezaevi, Nasıl Tahliye Olunur?, Adana Tutuklama, Avukat Mustafa Onur Kutlay
Tutuklama Nedir?
Tutuklama 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nda düzenlenen, kuvvetli suç şüphesi altında bulunan şüphelilere veya sanıklara belli bir süre Ceza İnfaz Kurumu'nda tutulmasını gerektiren koruma tedbiridir.
Tutuklamanın Şartları Nelerdir?
1-Şüphelide veya sanıkta kuvvetli suç şüphesi olmalıdır.
2- Kuvvetli suç şüphesinin varlığı gösteren somut delillerin olması gerekmektedir.
3- Şüphelide veya sanıkta tutuklama nedeni olması gerekmektedir.
Bu tutuklama nedeni; kaçma şüphesinin olması, şüpheli de veya sanıkta delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme ya da sanığın tanıklara veya mağdurlara baskı yapabilmesi hususunda kuvvetli şüphelerin mevcut olduğu durumlar gösterilebilir.
4- Pek tabi; işin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez. Örneğin üst sınırı 2 yıl olan bir suçtan ötürü tutuklama kararı verilemez.
5- Keza aşağıdaki suçların işlendiği hususunda kuvvetli suç şüphesinin varlığı halinde tutuklama nedeni var sayılabilir:
a) 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
- Soykırım ve insanlığa karşı suçlar (madde 76, 77, 78),
- (Ek:6/12/2019-7196/58 md.) Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (madde 79, 80)
- Kasten öldürme (madde 81, 82, 83), 4.(Ek: 6/12/2006 – 5560/17 md.)
- Silahla işlenmiş kasten yaralama (madde 86, fıkra 3, bent e) ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama (madde 87),
- İşkence (madde 94, 95)
- Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç, madde 102),
- Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
- (Ek: 6/12/2006 – 5560/17 md.) Hırsızlık (madde 141, 142) ve yağma (madde 148, 149), .
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
- Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (iki, yedi ve sekizinci fıkralar hariç, madde 220),
- Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (madde 302, 303, 304, 307, 308),
- Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),
b) 10.7.1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları.
c) 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanununun 22 nci maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu.
d) 10.7.2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar
e) 21.7.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar. f) 31.8.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 110 uncu maddesinin dört ve beşinci fıkralarında tanımlanan kasten orman yakma suçları. g) (Ek: 27/3/2015-6638/14 md.) 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinde sayılan suçlar. h) (Ek: 27/3/2015-6638/14 md.) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçlar.
f) 31.8.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 110 uncu maddesinin dört ve beşinci fıkralarında tanımlanan kasten orman yakma suçları.
g) (Ek: 27/3/2015-6638/14 md.) 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinde sayılan suçlar.
h) (Ek: 27/3/2015-6638/14 md.) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçlar
Tutuklama Kararı Nasıl Verilir?
Soruşturma aşamasında, başka bir deyişle ceza davası açılmadan önceki evre olan savcılık aşamasında ise Cumhuriyet savcısının talebi üzerine Sulh Ceza Hakimliği'nce karar verilir.
Kovuşturma aşamasında yani mahkeme aşamasında ise yargılamayı yapan mahkeme tarafından verilir.
Tutuklama Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
Soruşturma aşamasında, Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilen karara karşı, hangi sulh ceza hakimi kararı vermişse o sulh ceza hakimliği'ne 7 gün içerisinde itiraz edilir. Kovuşturma aşamasında ise yargılamayı yapan mahkeme tarafından verilen karara karşı, kararı veren mahkemeye 7 gün içerisinde itiraz edilir.
Sulh ceza hâkimliği kararlarına yapılan itirazların incelenmesi, o yerde birden fazla sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik için bir numaralı hâkimliğe; ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.(CMK.m.268/3-a)
İtiraz üzerine ilk defa sulh ceza hâkimliği tarafından verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi durumunda da (a) bendindeki usul uygulanır. Ancak, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez. (CMK.m.268/3-b)
Asliye ceza mahkemesi hâkimi tarafından verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargı çevresinde bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı tarafından verilen kararlar hakkındaki itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin birden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire için birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.(CMK.m.268/3-c)
Naip hâkim kararlarına yapılacak itirazların incelenmesi, mensup oldukları ağır ceza mahkemesi başkanına, istinabe olunan mahkeme kararlarına karşı yukarıdaki bentlerde belirtilen esaslara göre bulundukları yerdeki mahkeme başkanı veya mahkemeye aittir.(CMK.m.268/3-d)
Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları ile Yargıtay ceza dairelerinin esas mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara yapılan itirazlarda; üyenin kararını görevli olduğu dairenin başkanı, daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz konusu ise birinci ceza dairesi inceler.(CMK.m.268/3-e)
Tutukluluk Süreleri
1- Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde tutukluluk süresi en çok bir yıldır. Ancak bu süre, zorunlu hallerde gerekçeleri gösterilerek altı ay daha uzatılabilir.(CMK.m.102/1)
2- Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde, tutukluluk süresi en çok iki yıldır. Bu süre, zorunlu hallerde, gerekçesi gösterilerek uzatılabilir; uzatma süresi toplam üç yılı, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarda beş yılı geçemez. (CMK.m.102/2)
3- Uzatma kararları, Cumhuriyet savcısının, şüpheli veya sanığın müdafiinin görüşleri alındıktan sonra verilir. (CMK.m.102/3)
4- Soruşturma evresinde tutukluluk süresi, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işler bakımından altı ayı, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işler bakımından ise bir yılı geçemez. Ancak, Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu olarak işlenen suçlar bakımından bu süre en çok bir yıl altı ay olup, gerekçesi gösterilerek altı ay daha uzatılabilir. (CMK.m.102/4)
5- Tutukluluk süreleri, fiili işlediği sırada on beş yaşını doldurmamış çocuklar bakımından yarı oranında, on sekiz yaşını doldurmamış çocuklar bakımından ise dörtte üç oranında uygulanır(CMK.m.102/5)
Nasıl Tahliye Olunur?
Tutuklama şartlarının oluşmaması, suç şüphesinin şüpheli veya sanık lehine değişmesi, delillerin toplanmış olması, tutuklulukta geçen sürelerin verilecek ceza ile orantısız olması, atılı suçun tutuklamayı gerektirecek düzeyde olmaması, tutuklama kararı yerine adli kontrol kararının verilebilmesi, tutuklulukta geçebilecek sürelerin geçmesi, sağlık nedenleri, tutuklamanın ölçülü olmaması, şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına sanık hakkında beraat veya ceza verilmesine yer olmadığına kararının verilmesi gibi nedenler söz konusu olduğunda şüpheli veya sanık hakkında tahliye kararı verilir.
Tutukluluğa İtiraz Dilekçe Örneği
... Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği'ne / .... Ağır Ceza Mahkemesi'ne/ ... Asliye Ceza Mahkemesi'ne
Şüpheli/Sanık: ...
Müdafii: Kutlay Hukuk Bürosu
Tutuklama Kararı: 01/01/2020
Konu: Tutuklama kararına itirazlarımız
Açıklamalar
1- Şüpheli/sanık hakkında 01/01/2020 tarihinde tutuklama kararı verilmiştir. Ancak atılı suç vasfının şüpheli lehine değişme olasılığı yüksektir. Yine, şüphelinin/sanığın delilleri karartma ihtimali mevcut değildir.
2- Şüpheli/sanık sabit ikametgah sahibi olup, kaçma şüphesi mevcut değildir. Tutuklama kararı ölçülü değildir. Sanık/şüpheli atılı suçtan oldukça uzun süredir tutukludur.
3- Şüpheli/sanığın atılı suçu işlediğine dair kesin, somut ve inandırıcı delil mevcut olmayıp, üzerine atılı suçtan kuvvetli şüphe de mevcut değildir.
4- Şüpheli/sanık hakkında adli kontrol tedbirlerine hükmedilmesi, daha ölçülü olacaktır.
İstem Ve Sonuç: Yukarıda açıklanan ve re'sen gözetilecek diğer nedenlerle, şüpheli/sanık hakkında verilen tutuklama kararının kaldırılmasına, şüpheli/sanığın tahliyesine veya uygun görülecek adli kontrol tedbirlerine hükmedilmesine karar verilmesini vekaleten talep ederiz.
Şüpheli/Sanık Müdafii
Kutlay Hukuk Bürosu
