Coronavirüs(Covid 19) Salgını Nedeniyle Devletin Sorumluluğu
Adana Avukat, Adana İdare Hukuku, Adana Sağlık Hukuku, Covid 19, Coronavirüs, Tam Yargı Davası, İdarenin Sorumluluğu, İdarenin Kusur Sorumluluğu, İdarenin Kusursuz Sorumluluğu, Tazminat Davaları, Adana Tazminat Davaları, Adana Covid 19 Salgını, Adana Coronavirüs, Adana Covid 19 İdarenin Sorumluluğu, Avukat Mustafa Onur Kutlay
2019 yılının Haziran ayında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan, 2019'un Aralık ayında Çin'e ve civar ülkelere yayılan ne yazık ki 2020 yılında Avrupa ve Amerika kıtasına yayılarak 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından da Pandemi olarak ilan edilen Coronavirüs(Covid 19) salgını ne yazık ki ülkemizde de milyonlarca vatandaşımızı olumsuz etkilemiş, yaklaşık olarak 14 bin insanın ölümüne neden olmuştur.
Başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere pek çok kurumumuz Covid 19 salgını ile mücadele etse de kanaatimizce salgınla mücadele fevkalade yetersizdir. Öyle ki ülkemiz, vaka sayılarında Avrupa'da birinci, dünyada ise üçüncü ülke konumuna gelmiştir. Devletimizin başka bir deyişle idarenin Covid 19 salgınından dolayı vatandaşlarımıza karşı gerek kusurlu gerek kusursuz sorumluluğunun olduğunu düşünüyoruz.
İdarenin kusur sorumluluğunu hizmetin kötü işlemesi, hizmetin hiç işlememesi ve hizmetin geç işlemesi olarak adlandırabiliriz. Örneğin salgının yayılmasında gerekli önlemleri almayan, salgın konusunda vatandaşları yeterince bilgilendirmeyen vb eylemlerden kaynaklı Covid 19'a yakalanan ve zarar gören vatandaşlar, devletin kusur sorumluluğuna gidebilir.
İdarenin kusursuz sorumluluğu başka bir deyişle objektif sorumluluğu ise idarenin hukuka uygun olan ve kusura dayanmayan eylem ve işlemler nedeni ile doğan zararlarda idarenin kusurlu olup olmadığına bakılmadığı durumları ifade etmektedir. Meydana gelen zararlar, idare tarafından karşılanmaktadır. İdarenin kusursuz sorumluluğu ikiye ayrılır. Bunlardan birisi sosyal risk sorumluluğudur. Bu sorumluluğa göre, idarenin herhangi bir kusuru olmasa da, yürütmüş olduğu faaliyetler ya da kullanmış olduğu araçlar nedeni ile meydana gelen zararı tazminat şeklinde ödemek zorundadır. Bir başka sorumlulukta idarenin kamu külfetleri karşısında nasafet sorumluluğudur. Bu sorumluluğa göre bütün toplum tarafından paylaşılan ve hukuka uygun olan işlemler nedeni ile oluşan külfetlerden yalnızca belirli kişiler nasibini alır ise, bu kişilerin uğrayacakları zarar tazminat olarak karşılanır.
Kanaatimizce idarenin sorumluluğu somut olaya göre belirlenecektir. İdarenin ya kusur sorumluluğu yoluna gidilecektir ya da kusursuz sorumluluk yoluna gidilecektir.
İdarenin Sorumluluğuna Nasıl Gidilir? İdarenin Sorumluluk Süresi Nedir?
Covid 19 salgını nedeniyle idarenin sorumluluğuna gidilebilmesi için zararın öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde zarar gören birey önce idareye tazminat başvurusunda bulunmalıdır. Bu sürece idari yargıda Ön Karar Başvurusu denir. İdarenin olumsuz yanıt verdiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde idari yargıya TAM YARGI DAVASI açılmalıdır. İdare, cevap vermez ise bu duruma İDARENİN SUSMASI denir. Bu durumda ise başvuru tarihinden itibaren 60 gün içerisinde idare tarafından cevap verilmemesi halinde başvuru tarihinden itibaren 60'ıncı günün sonundan itibaren 60 gün içerisinde idari yargıya TAM YARGI DAVASI açılmalıdır.
Tazminat (Tam Yargı) Davası Hangi Kuruma Açılmalıdır?
Kusur sorumluluğunda, eylemi gerçekleştiren kuruma karşı açılmalıdır. Kusursuz sorumlulukta ise somut olaya göre eylemi gerçekleştirmesi gereken kuruma karşı dava açılmalıdır.
Genel itibariyle Sağlık Bakanlığı veya bağlı kuruluşlar ile İçişleri Bakanlığı veya bağlı kuruluşlar hasım gösterilebilir.
Av. Mustafa Onur KUTLAY
