Çarter Sözleşmesi- Gemi Taşımacılığı- Deniz Taşımacılığı

Adana Avukat, Adana Deniz Hukuku, Deniz Ticareti Hukuku, Ticaret Hukuku, Mersin Avukat, Mersin Deniz Hukuku, Mersin Deniz Ticareti Davaları, İskenderun Avukat, İskenderun Deniz Ticareti, İzmir Deniz Ticareti, İstanbul Deniz Ticareti, Navlun, Taşıma Bedeli, Navlun Sözleşmesi, Çarter Sözleşmesi, Tam Çarter, Kısmi Çarter, Zaman Çarteri, Mürekkep Çarteri, Birden Fazla Sefer, Konişmento, Taşıma Sözleşmesi, Taşıma Hukuku, Avukat Mustafa Onur Kutlay, Avukat Nazan Akça Subaşı

 

Çarter Sözleşmesi Nedir?

 

Çarter sözleşmesi geminin adının ve geminin tüm özelliklerinin açıkça belirtilerek taşıma taahhüdünün yapıldığı deniz ticareti sözleşmesine çarter sözleşmesi denir.

 

Öyle ki çarter sözleşmesi ile taşıyan yalnızca yük taşımayı taahhüt etmez, o yükü hangi gemi ile geminin neresinde taşıyacağını taahhüt eder. (Dr. Jur. Bülent Sözer, Deniz Ticareti Hukuku-I, s.308, İstanbul 2013)

 

Çarter sözleşmelerinde yazılı şekil şartı yoktur, sadece ispat için yazılı şekille yapılmalıdır. Çarter sözleşmeleri ile geminin ferdileştirilmesi başka bir deyişle bütün özelliklerinin belirtilmesi gerekir. 

 

Çarter sözleşmesi ile konişmento arasında fark bulunduğu takdirde çarter sözleşmesi geçerlidir. 

 

Çarter Sözleşmesinin Türleri

 

A- Tam Çarter

 

Bu sözleşme ile geminin tamamı taşıtanın yüklerine tahsis edilir. Böylece taşıtan bir geminin yük taşıma kapasitesinin tümünü kendi yüklerini taşıttırmak için ayırtmış olur.(Dr. Jur. Bülent Sözer, Deniz Ticareti Hukuku-I, s.308, İstanbul 2013)

 

B- Kısmi Çarter

 

Bu sözleşme ile geminin yalnızca taşıma kapasitesinin belli bir miktarı taşıtana ayrılır. Tahsis yükü örneğin geminin yük taşıma kapasitesinin %30'u taşıtana ait şeklinde kararlaştırılabilir. 

 

C- Zaman Çarteri

 

Gemi belli bir zaman için tutulur ve naclın da zaman unsuru esas alınarak belirlenir.(alıntılayan, Dr. Jur. Bülent Sözer, Deniz Ticareti Hukuku-I, s.308, İstanbul 2013)

 

Taşıyan gemisini belli bir süre için taşıtanın yüklerini taşımaya tahsis eder.

 

TTK.m.1131-1137 arasında düzenlenmiştir. 

 

Zaman çarteri sözleşmesi, tahsis edenin, donatılmış bir geminin ticari yönetimini belli bir süre için ve bir ücret karşılığında tahsis olunana bırakmayı üstlendiği sözleşmedir.(TTK.m.1131/1)

 

Zaman çarteri sözleşmesi yapıldığında taraflardan her biri, giderini vererek, sözleşme şartlarını içeren bir zaman çarter partisi düzenlenmesini ve verilmesini isteyebilir.(TTK.m.1132)

 

Zaman Çarteri Sözleşmelerinde Tarafların hakları ve borçları(TTK.m.1133)

 

Tahsis eden, geminin teknik yönetimini üstlenir. Bu amaçla tahsis eden, belirlenen gemiyi;

 

a) Kararlaştırılan tarihte ve yerde hazır bulundurmak,

 

b) Sözleşme süresince gemiyi denize ve yola elverişli ve sözleşmede belirtilen amaca uygun bir hâlde bulundurmak, ile yükümlüdür.

 

Zaman Çarteri Sözleşmelerinde Geminin ticari yönetimi(TTK.m.1134)

 

Geminin, ticari yönetimi tahsis olunana aittir.

 

Kaptan, tahsis olunanın geminin ticari yönetimine ilişkin olarak zaman çarteri sözleşmesi hükümleri çerçevesinde kendisine verdiği bütün talimatlara uymak zorundadır.

 

Geminin ticari işletilmesinden doğan, özellikle makinelerinin düzenli bir şekilde işlemesini sağlayacak nitelik ve miktarda yakıtın sağlanması için gerekli giderlere olduğu gibi, tüm giderlere tahsis olunan katlanır.(TTK.m.1135)

 

Zaman Çarteri Sözleşmelerinde Ücret Ödeme Borcu ve Teminat(TTK.m.1136)

 

1- Tahsis ücreti, geminin ticari yönetiminin, sözleşme şartları çerçevesinde fiilen tahsis olunana bırakıldığı günden başlamak üzere aylık olarak ve peşinen ödenir.

 

2- Geminin hareketsiz kaldığı sürenin en az yirmidört saati geçmiş olması şartıyla, ticari bakımdan yararlanılabilir bir durumda olmadığı süre için ücret ödenmez.

 

3- Tahsis eden zaman çarteri sözleşmesinden doğan bütün alacakları için, tahsis olunana ait taşınır ve kıymetli evrak üzerinde Türk Medenî Kanununun 950 ilâ 953 üncü maddeleri uyarınca hapis hakkına, tahsis olunana ödenecek navlun üzerinde aynı Kanunun 954 ilâ 961 inci maddeleri uyarınca alacak rehnine ve bu navlunu teminat altına almak üzere 1201 inci maddeye göre tanınan hapis hakkına sahiptir; şu kadar ki, navlun borçlusu, alacak rehni kendisine bildirilmediği takdirde tahsis olunana yapacağı ödemeyle borcundan kurtulur.

 

Zaman Çarteri Sözleşmelerinde Tahsis olunanın sorumluluğu ve gemiyi iade yükümlülüğü (TTK.m.1137)

 

1- Tahsis olunan, geminin ticari yönetimi dolayısıyla tahsis edenin uğradığı zararlardan sorumludur.

 

2- Tahsis olunan, sözleşme bitiminde gemiyi sözleşmede belirlenen yerde ve hâlde iade etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün ihlali hâlinde, tahsis olunan, gecikilen zaman dilimi için, zaman çarteri sözleşmesinin bittiği tarihte ödenmesi gereken tahsis ücretinin iki katını ödemekle yükümlüdür; meğerki, bu yüzden daha yüksek bir zararın meydana geldiği ispat edilmiş olsun.