Akreditif Nedir? Akreditif İşlemi Nedir?
Adana Avukat, İstanbul Avukat, İzmir Avukat, İskenderun Avukat, Uluslararası Ticaret, Uluslararası Ticari Sözleşme, Akreditif, Amir Banka, Muhabir Banka, Konişmento, Rotatif Akreditif, Tahkim, Ad Hoc Tahkimi, Kurumsal Tahkim, Ticari Tahkim, Tahkim Kaydı, İhracat Sözleşmesi, Sözleşme Örneği, Uluslararası Ticari Sözleşme Örneği, UNCITRAL, ICC Arbitiration Court, Alternative Dispute Resolotion, INCOTERMS, Uluslarası Sözleşmeler Hukuku, Av. Mustafa Onur Kutlay, Av. Nazan Akça Subaşı
Akreditif Nedir?
Akreditif, Milletlerarası Ticaret Odasının(MTO) çıkarttığı 1 Temmuz 2007 tarihinden beri yürürlüğe giren Akreditiflere İlişkin Birörnek Usuller ve Uygulama Kuralları başlıklı 600 sayılı broşürde tanımı şöyle yapılmıştır:
"Bu Kuralların amacına yönelik olarak;
Advising bank(İhbar bankası), amir bankanın talebi üzerine akreditifi ihbar eden banka anlamına gelir.
Applicant(Amir), akreditifin açılması için talepte bulunan taraf anlamına gelir.
Banking day(banka iş günü) bir bankanın bu kurallara tabi bir işin/eylemin gerçekleştireceği yerde düzenli olarak açık olduğu bir gün anlamına gelir.
Complying presentation(Uygun ibraz), akreditiflerin şartlarına bu kuralların uygulanabilir hükümlerine ve uluslararası standart bankacılık uygulamasına uygun bir ibraz anlamına gelir.
Conformation(Teyit ), amir bankasının kesin yükümlülülüğüne ek olarak teyit bankasının uygun bir ibrazı karşılayacağına veya iştira edeceğine ilişkin kesin bir yükümlülüğü anlamına gelir.
Confirming bank (Teyit bankası), amir bankanın talebi veya verdiği yetki üzerine akreditife teyidini ekleyen banka anlamına gelir.
Creditif(Akreditif) adı ve tanımlaması nasıl olursa olsun, amir bankanın uygun ibrazı karşılayacağına ilişkin kesin yükümlülüğünü oluşturan dönülemez nitelikte herhangi bir düzenleme anlamına gelir.
(Yavuz-Acar-Özen, Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, İstanbul 2011, s.628)
Akreditifin İşleyişi
Akreditif işlemi üç köşeli işlemdir. Akreditif ilgilileri akreditif açtıran, akreditif bankası, muhabir banka ve akreditif lehdarı gibi kişilerden oluşmaktadır. Akreditifi açtıran, bir taraftan malın alıcısı yani ithalatçı, diğer taraftan da bankanın müşterisidir. Bu kişiye akreditifin amiri de denmektedir.
Akreditif bankası, akreditifi açtıran akreditif talimatını verdiği bankadır.
Akreditif lehtarı malın satıcısı ya da ihracatçısıdır.
Akreditifin işleyişi şu şekilde anlatılabilir:
1-Sözleşmedeki akreditif şartı gereği, alıcı bankasına başvurur. Mal bedelini bankaya yatırır ya da bunu bankadan nakdi yahut gayri nakdi kredi olarak sağlar. Ayrıca bankaya, akreditif şartlarını, dökümanlarını ve akreditif açılması isteğini içeren imzasını taşıyan akreditif talimatını verir.
2- Bu banka, satıcının ülkesindeki başka bir bankayı, akreditifin açıldığını satıcıya bildirmesi, akreditifin şartlarının yerine getirilmesi ve öngörülen belgelerin ibraz dilmesi halinde bedeli satıcıya ödemesi veya akreditifi açıldığını satıcıya bildirmesi, akreditif şartlarının yerine getirilmesi ve ön görülen belgelerin ibraz edilmesi halinde bedelin satıcıya ödenmesi ve akreditifi teyid ve poliçeyi kabul yahut iskonto etmesi için yetkilendirir.
3- İkinci banka satıcıyı akreditifin açıldığından ve akreditif şartlarından haberdar veya akreditifi teyid eder, şartlarının yerine getirildiği ve belgeler ibraz edildiği takdirde kendisinin ödemeyi yapacağını bildirir veya bu yolda taahhütte bulunur.
4- Satıcı şartlarını yerine getirir, kendi ülkesindeki belgeleri bankaya ibraz edip ya parasını alır ya da bankaya mal bedeli tutarındaki poliçeyi kabul eder yahut iskonto ettirir.
5- Banka belgeleri alıcının ülkesindeki bankaya yollar.
6- Bu banka belgeleri alıcıya verir.
7- Alıcı da taşıma senedini ve koişmentoyu ibraz ederek malı alır. Böylece alıcı ve satıcı mala güven içinde kavuşmuş olur.
(Yavuz-Acar-Özen, Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, İstanbul 2011, s.628)
